Vì vậy, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) và Cục Đăng kiểm Việt Nam (ĐKVN) đã đề ra giải pháp xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân sai phạm trong công tác đăng kiểm; rà soát lại quy trình, thủ tục, quy định lại chu kỳ đăng kiểm phương tiện… nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động đăng kiểm. Với động thái quyết liệt này, người dân bớt gặp phiền hà.
Nhiều vi phạm, tiêu cực
Thời gian qua, Bộ GTVT đã thành lập các đoàn kiểm tra đột xuất 9 trung tâm trên địa bàn cả nước và đã phát hiện hàng loạt sai sót. Tại Trung tâm 19-01V (tỉnh Phú Thọ), kiểm tra xác suất một số hồ sơ kiểm định, đoàn thanh tra phát hiện một số phương tiện có thời gian kiểm định ngắn hoặc không hợp lý, ảnh hồ sơ lưu trữ mờ. Đặc biệt, phương tiện bị bẹp, biến dạng đầu xe hoặc biển số bị gãy, gập không đọc được biển số nhưng vẫn kiểm định xe đạt. Tại Trung tâm đăng kiểm 29-07D (Hà Nội), ảnh chụp xe tải BKS 30M-7290 cho thấy phương tiện bị bẹp, biến dạng đầu xe, nhưng đăng kiểm viên vẫn chấm đạt. Một xe khác mang BKS 29R-1510 biển số bị gãy gập, không đọc được biển số nhưng đăng kiểm viên vẫn cho "lọt"… Tại khu vực các tỉnh phía Nam, các đoàn kiểm tra cũng phát hiện hàng loạt sai phạm, như đăng kiểm viên dán tem chứng nhận cho xe tải có thùng hàng vượt kích cỡ quy định, bỏ qua lỗi thùng hàng còn dấu vết của việc cơi nới thùng, bánh xe không đúng kích cỡ…
Một số ý kiến cho rằng, các trung tâm đăng kiểm trên địa bàn cả nước đều đang trong tình trạng quá tải, dẫn tới thời gian kiểm định mỗi phương tiện bị rút ngắn, không bảo đảm chất lượng. Cũng vì quá tải nên đã tạo kẽ hở cho tiêu cực. Tại một số địa phương đã xảy ra tình trạng đi đăng kiểm nhưng chỉ mang giấy tờ không mang theo phương tiện mà vẫn được đăng kiểm viên chấp nhận cho xe lưu hành. Hàng nghìn xe hoán cải đang lưu hành trên khắp cả nước nhiều năm nay đã dễ dàng "lọt" cửa đăng kiểm. Chính sự cẩu thả, tiêu cực này đã khiến hàng trăm nghìn xe không bảo đảm yêu cầu kỹ thuật, gây hậu quả lớn cho xã hội.
Quy trách nhiệm người đứng đầu
Tại cuộc họp gần đây về công tác đăng kiểm phương tiện, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng đã rất bức xúc về tình trạng tiêu cực trong hoạt động đăng kiểm tại một số trung tâm. Bộ trưởng yêu cầu nếu từ nay đến cuối năm 2014 còn để tiêu cực tràn lan phải điều chuyển các lãnh đạo Cục ÐKVN sang làm việc khác. Trong tháng 5-2014 phải phê duyệt quy hoạch các trung tâm đăng kiểm trong toàn quốc; đồng thời rà soát toàn bộ các trung tâm đăng kiểm trên cơ sở các tiêu chí, tiêu chuẩn quy định. Trung tâm không bảo đảm, nhưng đủ điều kiện để hoàn thiện thì tiếp tục hoạt động; trung tâm nào không đủ điều kiện để hoàn thiện thì dừng vĩnh viễn. Tiêu chuẩn trước hết là con người, sau đó là điều kiện trang thiết bị phương tiện. Việc đăng kiểm xe cá nhân nếu thấy cần thiết thì nới thời gian giữa hai lần đăng kiểm…
Để nâng cao chất lượng và hạn chế tiêu cực trong hoạt động đăng kiểm, Bộ GTVT cũng yêu cầu các cơ quan liên quan nghiên cứu xem xét lại chu kỳ đăng kiểm phương tiện. Cả nước hiện có khoảng 1,6 triệu ô tô thì có tới 800.000 ô tô cá nhân, nhiều xe (niên hạn hơn 7 năm) có thời gian lưu thông không nhiều song vẫn bị áp chu kỳ kiểm định 6 tháng như xe kinh doanh vận tải (
Thue xe tai tai ha noi). Với các xe này nên nới thời hạn kiểm định từ 6 tháng lên 1 năm để giảm tải cho cơ quan đăng kiểm, nhằm tập trung tốt hơn việc giám sát tình trạng an toàn kỹ thuật của xe kinh doanh vận tải. Làm được điều này, người dân cũng đỡ mất chi phí, thời gian đi kiểm định.
Theo ông Trần Kỳ Hình, Cục trưởng Cục ĐKVN, thời gian tới Cục sẽ thường xuyên kiểm tra đột xuất, hậu kiểm tại các trung tâm đăng kiểm xe cơ giới; phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức các đợt kiểm tra liên ngành để kiểm tra tình trạng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của xe cơ giới giữa hai kỳ kiểm định; giám sát trên mạng, kiểm định và qua hệ thống camera giám sát; thực hiện nghiêm trách nhiệm của người đứng đầu khi xem xét xử lý vấn đề. Đối với các phương tiện mà Thanh tra Bộ GTVT phát hiện không đạt chuẩn, hoán cải… nhưng vẫn "lọt" đăng kiểm, Cục sẽ yêu cầu hoàn trả lại đúng nguyên trạng mới đăng kiểm…
Đối với chu kỳ đăng kiểm phương tiện, Cục ĐKVN thừa nhận còn thiếu hợp lý và chưa chặt chẽ, cần sớm sửa đổi theo hướng siết chặt lại. Cục đang nghiên cứu tăng thời gian chu kỳ kiểm định định kỳ lên 1 năm đối với ô tô chở người đến 9 chỗ phục vụ nhu cầu cá nhân, có thời gian sản xuất hơn 7 năm đến 12 năm. Đồng thời, nghiên cứu các biện pháp kiểm soát đối với các xe ô tô chở người, đặc biệt là xe kinh doanh. Với xe nhiều tuổi, nguy cơ mất an toàn cao thì đăng kiểm 6 tháng/lần. Các phương án này đã được nghiên cứu khá kỹ lưỡng và được đánh giá là hợp lý.